Leczenie zapalenia pęcherza moczowego – jakie leki stosować?

Zapalenie pęcherza moczowego – objawy infekcji

Zapalenie pęcherza moczowego (przez część pacjentów niesłusznie określana jako przeziębienie pęcherza) to choroba należąca do spektrum zakażeń układu moczowego (w skrócie ZUM), czyli zaburzeń związanych z wniknięciem drobnoustrojów do błony śluzowej dróg moczowych, które w warunkach zdrowia pozostają jałowe. Najczęstszymi patogenami odpowiedzialnymi za zakażenia są bakterie Gram-ujemne, a w szczególności Escherichia coli .

Typowe objawy infekcji to:

• uczucie parcia na mocz i niepełnego opróżnienia pęcherza;
• nietrzymanie moczu lub popuszczanie kropla po kropli;
• pieczenie, szczypanie, ból przy oddawaniu moczu – są to tak zwane objawy dyzuryczne charakterystyczne dla zakażenia dolnych dróg moczowych i zapalenia cewki moczowej;
• ból w podbrzuszu i w okolicy łonowej, przez pacjentów określany jako ból pęcherza;
• krew w moczu (czerwony mocz to następstwo obecności erytrocytów);
• mętny moczy, czasami o nieprzyjemnym zapachu.

Zapalenie pęcherza moczowego u dzieci powodować będzie u malucha niepokój i unikanie oddawania moczu. Może pojawić się gorączka. Infekcje tego tupu mają z reguły łagodny przebieg. Leczenie szybko daje efekt w postaci ustąpienia objawów. Niestety zakażenie charakteryzuje się skłonnością do nawrotów, dlatego ważne jest skuteczne leczenie i stosowanie się do zaleceń lekarskich. Najważniejsze podczas całej terapii jest stosowanie farmakoterapii tak długo jak zlecił to lekarz, nawet, jeżeli objawy ustąpią po kilku dniach. Leki muszą być przyjmowane odpowiednio długo, by skutecznie zniszczyć bakterie, w szczególności wspomnianą już E. coli w moczu.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Furagina – lek, który szybko wyleczy zapalenie pęcherza

Niepowikłane infekcje leczone są za pomocą krótkotrwałej (3–7 dniowej) farmakoterapii. Najczęściej stosowanym lekiem na zapalenie pęcherza moczowego jest furagina (furazydyna). Jest to chemioterapeutyk bakteriostatyczny (hamujący namnażanie się bakterii). Działa na większość bakterii Gram-ujemnych, w tym na Escherichia coli, odpowiedzialną za większość przypadków zakażeń. Jest to lek rzadko wywołujący działania niepożądane, rzadko też chorzy rozwijają na niego oporność. Dostępny jest bez recepty. Choć promowany głownie do kobiet, może być stosowany przez mężczyzn, którzy także często mają problemy z pęcherzem.

Warto przestrzegać dawkowania furaginy. Tylko odpowiednio długa terapia pozwoli na oczyszczenie dróg moczowych z bakterii i zapobiegnie infekcjom w przyszłości. Wybierając najlepszy lek, warto kierować się ilością substancji czynnej. W sprzedaży dostępne są tabletki na zapalenie pęcherza zawierające podwójną dawkę – 100 mg. W pierwszej dobie podaje się 4 tabletki z furaginą po 100 mg. By leczenie było skuteczne, terapia musi trwać nieprzerwanie przez tydzień wg schematu 3 razy na dobę.

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Furagina dla dzieci podawana jest na wyraźne zalecenie lekarza. Preparaty tego typu dostępne są na receptę w postaci zawiesiny. Stosowane są nie tylko przy infekcjach pęcherza, ale także przy nawracających infekcjach całego układu moczowego, a także w terapii tzw. refluksu moczowego.

Przy terapii tym lekiem zaleca się, by stosować dietę bogatobiałkową. Nie udowodniono, by jednoczesne przyjmowanie dużych dawek witaminy C poprawiało skuteczność leczenia. Furazydynę należy połykać w trakcie posiłku i popijać dużą ilością wody. Warto wspomnieć, że skutecznym sposobem na zakażenia układu moczowego jest żurawina. Jej korzystny wpływ wykazano w wielu badaniach naukowych. Żurawina w tabletkach hamuje przyleganie bakterii do nabłonka dróg moczowych i przyspiesza ich wydalanie.

Antybiotyk na zapalenie pęcherza

Przedłużające się i trudne w leczeniu zakażenia układu moczowego wymagają zazwyczaj podania antybiotyku. Na zapalenie pęcherza wybiera się ten, który zniszczy bakterie obecne w drogach moczowych. Kurację powinno poprzedzić wcześniejsze wykonanie posiewu moczu. Lekarz może zdecydować się na tak zwane empiryczny wybór leku, czyli ukierunkowany na najbardziej prawdopodobne drobnoustroje wywołujące daną infekcję.

W przypadku pojawienia się nadwrażliwości lub oporności na inne chemioterapeutyki (np. trimetoprim, kotrimoksazol, fluorochinolony) stosuje się antybiotyk. Najczęściej jest to: Augmentin (amoksycylina z kwasem klawulonowym), amoksycylina, cefalosporyny. W przeciwieństwie do opisanej wyżej furaginy, są to leki na receptę.

Wspomagająco, w celu łagodzenia dolegliwości związanych z chorobą – na ból pęcherza, można podawać leki przeciwbólowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne). Podczas kuracji warto stosować preparaty zawierające probiotyki – tzw. dobre bakterie chroniące przewód pokarmowy przed wyjałowieniem i konsekwencjami w postaci biegunek.

Pacjenci często wykorzystują także domowe metody walki z zakażeniem pęcherza moczowego, m.in. nasiadówki w ciepłych naparach z ziół (rumianku, krwawnika itp.). Pozwalają one na złagodzenie dolegliwości towarzyszących chorobie. Po zakończeniu kuracji antybiotykiem powinno się wykonać kontrolne badanie ogólne moczu.

Problemem jest częste, nawracające zapalenie pęcherza moczowego. Objawy infekcji z reguły szybko ustępują, dlatego część pacjentów, mając poczucie powrotu do zdrowia, samowolnie odstawia antybiotyk lub chemioterapeutyk przed ukończeniem kuracji zaleconej przez lekarza. Jest to błąd sprzyjający nawrotowi choroby. Ustąpienie dolegliwości nie jest równoznaczne z wyeliminowaniem wszystkich drobnoustrojów z dróg moczowych.

W przypadku często powtarzających się zapaleń, leczenie powinno trwać dłużej – pojedynczy epizod musi być poddany 7–14-dniowej antybiotykoterapii. Niedoleczona infekcja może być bardzo groźna. Poza nawrotami przykrych dolegliwości może przejść w odmiedniczkowe zapalenie nerek, a nawet w urosepsę (uogólnioną, groźną dla życia infekcję organizmu której punktem wyjścia był układ moczowy).

Jak leczyć chory pęcherz w ciąży?

Kobiety ciężarne są szczególną grupą pacjentek. Z racji większej podatności na rozwój ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek, a także na obecność przeciwwskazań do stosowania niektórych antybiotyków, ciężarna z objawami sugerującymi stan zapalny powinna jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Zawsze obowiązuje wykonanie badania ogólnego moczu oraz posiewu moczu w celu wykrycia bakterii odpowiedzialnej za infekcję dróg moczowych.

Wśród antybiotyków i chemioterapeutyków stosowanych w leczeniu zapalenia pęcherza moczowego w ciąży wymienia się: amoksycylinę (samą lub z kwasem klawulonowym), cefaleksynę, fosfomycynę, kotrimoksazol.

Domowe sposoby na zapalenie pęcherza

Poza antybiotykoterapią, w leczeniu tego typu infekcji, istotne jest także przestrzeganie następujących zaleceń:

• picie dużej ilości płynów (minimum 2 litry, najlepiej wody) – dzięki temu częściej oddajemy mocz, a tym samym wypłukujemy drogi moczowe z bakterii;
• unikanie zalegania moczu – należy udawać się do toalety jak najszybciej po wystąpieniu uczucia parcia na pęcherz;
• dbanie o higienę osobistą oraz stosowanie do pielęgnacji okolic intymnych płynu o neutralnym pH i bez substancji zapachowych (płyn, żel do higieny intymnej, przy czym mężczyźni mogą korzystać z tych samych środków, co kobiety);
• noszenie przewiewnej bielizny;
• unikanie wychłodzenia i przewiania – zadbanie o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniach, w których przebywamy, oraz o odpowiedni ubiór.

Na uwagę zasługuje aspekt aktywności seksualnej. Stan zapalny szczególnie często rozwija się u kobiet aktywnych seksualnie, gdyż stosunek płciowy sprzyja przenoszeniu drobnoustrojów z okolicy cewki moczowej do wyższych pieter układu. Zaleca się powstrzymanie się od współżycia płciowego do czasu, kiedy zostaną przyjęte wszystkie leki na zapalenie pęcherza. W celach profilaktyki nawrotu choroby trzeba wypijać dodatkową porcję wody przed i po stosunku płciowym.

Zakażenie układu moczowego – jakie badania?

Z racji tego, że opisywane dolegliwości mają tendencję do nawrotów, warto pomyśleć o przeprowadzeniu szczegółowej diagnostyki, zwłaszcza wtedy gdy, zapalenie pęcherza się powtarza. Podstawowym badaniem zalecanym przez lekarza w przypadku podejrzenia zakażenia układu moczowego jest badanie ogólne moczu. Ma celu potwierdzić lub wykluczyć infekcję, a także dać odpowiedź na pytanie, czy są obecne bakterie w moczu.

Analiza pozwala określić:

• obecność licznych bakterii w osadzie moczu,
• podwyższone stężenie leukocytów w moczu (powyżej 10 w polu widzenia),
• obecność wałeczków leukocytowych,
• czy są erytrocyty w moczu – ich następstwem jest krwinkomocz lub krwiomocz,
• obecność azotynów w moczu – wskazuje, że ZUM wywołany jest przez bakterie Gram-ujemne,
• zmętnienie moczu.

Sporo informacji może dostarczyć także badanie krwi. Szczególnie ważne jest badanie poziomu leukocytów, które w przypadku zakażenia bakteryjnego są podwyższone. W tym samym celu bada się poziom granulocytów we krwi, OB oraz CRP.

Zapalenie pęcherza u dziecka, a także w przypadku pacjentów, którzy cierpią na nawracające infekcje, lekarze decydują się zazwyczaj na diagnostykę obrazową. Podstawowym badaniem jest USG pęcherza moczowego. Inne zlecane pacjentom to: urografia, cystouretrografia mikcyjna, scyntygrafia nerek, a także tomografia komputerowa.